Wat is Hoogsensiviteit ?
Hoogsensitiviteit, ook wel hooggevoeligheid genoemd is een karaktereigenschap die ongeveer
15 tot 20 % van de bevolking bezit.
We bezitten talrijke eigenschappen. Gevoeligheid is er daar één van. Het is dus geen stoornis of aandoening, maar een persoonlijkheidskenmerk. De ene persoon is gevoeliger dan de ander. Op het moment dat iemand zeer gevoelig is dan spreken we van een hoogsensitief/hooggevoelig persoon, ook wel HSP (Highly Sensitive Person) genoemd.
Ongeveer 70 % van alle HSP’ers is introvert en prikkelvermijdend. 30 % is prikkelzoekend en extravert. Deze groep wordt ook wel HSS genoemd. (High Sensation Seeker). Deze twee groepen zijn dus alle twee even hoogsensitief, maar hebben wel allebei iets heel anders nodig om zich goed te voelen.
Hoe herken je een introvert HSP?
- rustig, introvert en verlegen
- voelen snel aan wat iemand nodig heeft
- denken veel na, maken zich sneller zorgen
- hebben meer behoefte aan rust en regelmaat
- vermijden prikkels
- schrikken snel
- perfectionistisch
- zijn afwachtend, kijken graag de kat uit de boom (stop en check systeem)
- stellen veel vragen
- hebben een hekel aan ruzie
- sfeer gevoelig
Hoe herken je een extravert HSP? (ook wel HSS – High Sensation seeker genoemd)
- hebben veel prikkels nodig, zijn prikkel zoekend
- zijn vaak erg druk
- zitten niet graag stil
- hebben een (zeer) sterke wil
- stellen veel vragen, willen alles weten
- veel behoefte aan begrenzing
- hebben veel beweging nodig
- praten veel en makkelijk
- vervelen zich snel, hebben veel behoefte aan variatie
- sfeer gevoelig
- Ze gaan snel ergens op af (het check en erop af systeem)
Het zenuwstelsel
HSP’ers hebben een fijngevoelig zenuwstelsel. Hierdoor komen zintuigelijke prikkels veel sterker binnen. Het is wetenschappelijk bewezen dat de binnenkomende informatie op een dieper niveau wordt verwerkt. Onderzoek van Prof. Elke van Hoof toont aan dat hooggevoeligheid te zien is op hersenscans. Hierop is te zien dat er meer hersengebieden oplichten bij het uitvoeren van een taak.
Een niet hooggevoelig persoon heeft een soort ingebouwde filter die de inkomende informatie filtert in de hersenen. HSP’ers hebben die filter niet. Hierdoor komen alle prikkels direct binnen zonder eerst gefilterd te worden. Dit kan soms heel overweldigend zijn en overprikkeling als gevolg hebben.
Overprikkeling
Wat is dat nou eigenlijk? Wanneer er meer prikkels binnenkomen dan dat de hersenen kunnen verwerken spreken we van overprikkeling.
Je kan het vergelijken met een emmer water. Bij iedere handeling valt er een druppel in de emmer. Op het moment dat er teveel prikkels (druppels) binnenkomen en we nemen niet de rust om deze te verwerken, dan loopt de emmer over. Het rustmoment komt dan dus eigenlijk te laat.
Het is heel belangrijk om het zenuwstelsel op tijd de rust te gunnen om alles te verwerken. Doen we dit niet dan ontstaat er eerst stress of kortdurende overprikkeling.
Duurt de stress te lang of volgen de stress momenten elkaar te snel op, dan liggen ernstige chronische klachten op de loer, zoals een burn-out.
Goede balans
Hooggevoeligheid is een hele mooie, krachtige eigenschap. Intens kunnen genieten van kleine dingen, oog voor detail hebben en een zeer groot empathisch vermogen zijn een aantal van die sterke punten.
Helaas ervaren veel mensen ook last van deze eigenschap.
Dit wordt vaak veroorzaakt doordat we niet op tijd de rust pakken die we juist zo hard nodig hebben.
Het kan ook zijn dat we te weinig prikkels hebben in ons dagelijks leven. Dan spreken we van onderprikkeling.
Ook dit kan fysieke en/of mentale klachten veroorzaken.
Je kan pas echt genieten van je hoogsensitiviteit als je in balans bent. Dan zal je steeds vaker de kracht van deze mooie eigenschap ervaren en steeds minder vaak de lastkant.
Coaching bij hoog sensitiviteit
Loop je vast door je hoogsensitiviteit en kan je wel wat hulp gebruiken? Of is je kind hooggevoelig en ben je op zoek naar een manier op hiermee om te gaan? Ik help je/jullie graag verder. Samen gaan we kijken wat er nodig is om de balans (terug) te vinden. Neem gerust contact met me op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
Prikkels in de Prakijk